تفسیر سوره مائده، آیه 106

لطفا ورق بزنید
أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ
بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا شَهَادَةُ بَيْنِكُمْ إِذَا حَضَرَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ حِينَ الْوَصِيَّةِ اثْنَانِ ذَوَا عَدْلٍ مِنْكُمْ أَوْ آخَرَانِ مِنْ غَيْرِكُمْ إِنْ أَنْتُمْ ضَرَبْتُمْ فِي الْأَرْضِ فَأَصَابَتْكُمْ مُصِيبَةُ الْمَوْتِ ۚ تَحْبِسُونَهُمَا مِنْ بَعْدِ الصَّلَاةِ فَيُقْسِمَانِ بِاللَّهِ إِنِ ارْتَبْتُمْ لَا نَشْتَرِي بِهِ ثَمَنًا وَلَوْ كَانَ ذَا قُرْبَىٰ ۙ وَلَا نَكْتُمُ شَهَادَةَ اللَّهِ إِنَّا إِذًا لَمِنَ الْآثِمِينَ(106)
ای اهل ایمان، چون یکی از شما را هنگام مرگ فرا رسید، برای وصیّت خود دو شاهد عادل را گواه گیرید که از خودتان باشند، یا دو تن دیگر از غیر خودتان (از غیر مسلمانان) گواه گیرید اگر در سفر به شما مصیبت مرگ رسد (و شاهد خودی نیابید)؛ آن دو شاهد را نگاه دارید اگر از آنها بدگمانید، تا بعد از نماز سوگند خورند که ما برای شهادت خود هرگز بهایی نمی‌خواهیم هر چند شهادت بر خویشانمان باشد و گواهی خود را که به امر خداست کتمان نخواهیم کرد، که اگر کتمان شهادت کنیم البته از گنهکاران خواهیم بود.
تفسیر نور
نکته ها
مسلمانى به نام «ابن ابى ماريه» همراه دو مسيحى به نام‌هاى تميم و عدى كه برادر بودند، به سفر تجارى رفتند. مسلمان بيمار شد، وصيّت نامه‌اى نوشت و آن را ميان وسايل خود

جلد 2 - صفحه 387

پنهان كرد و اموال خود را به آن دو مسيحى داد كه به وارثان بدهند. پس از مرگش، آن دو نفر در ميان اثاثيه‌ى او اجناس گرانبهايى ديده و برداشتند، پس از مراجعت به مدينه، باقى آنها را به وارثان دادند. ورثه، وصيت‌نامه را در ميان وسايل ديدند كه صورت همه‌ى اثاثيه در آن ثبت شده بود. چون مطالبه كردند، آن دو مسيحى انكار كردند، شكايت را نزد پيامبر بردند، در اين هنگام بود كه آيه‌ى فوق نازل شد. «1»

طبق حديثى از اصول كافى، پيامبر از آن دو سوگند گرفت و تبرئه‌شان كرد؛ ولى چون دروغشان از طريق نامه كشف شد، حضرت بار ديگر آن دو را احضار كرد. وارثان سوگند ياد كردند كه اجناس ديگرى هم بوده و آنها را پس گرفتند. «2»

پیام ها
1- آستانه‌ى مرگ، آخرين فرصت براى وصيّت كردن است. «إِذا حَضَرَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ حِينَ الْوَصِيَّةِ»

2- هنگام وصيّت، مؤمن بايد دقّت‌هاى لازم را به كار بندد. «حِينَ الْوَصِيَّةِ اثْنانِ ذَوا عَدْلٍ مِنْكُمْ»

3- براى اداى حقّ مردم، دو شاهد عادل بگيريد. «اثْنانِ ذَوا عَدْلٍ»

4- براى اداى حقّ مردم، اگر مسلمان حضور نداشت، با غير مسلمان كار را محكم كنيد. «غَيْرِكُمْ» (لكن غير مسلمانى كه خداوند را قبول داشته باشد تا بتواند به نام مقدّس او سوگند ياد كند) «فَيُقْسِمانِ بِاللَّهِ»

5- مراعات حقوق مردم همه‌جا مهم است ومكان بردار نيست. «ضَرَبْتُمْ فِي الْأَرْضِ»

6- براى پرداخت حقّ، هرگونه شك را دفع كنيد. تَحْبِسُونَهُما ... إِنِ ارْتَبْتُمْ‌

7- سوگند، يكى از راه‌هاى شك‌زدايى است. «فَيُقْسِمانِ»

8- تنها سوگند به نام «اللّه» ارزشمند و معتبر است. «فَيُقْسِمانِ بِاللَّهِ»

«1». تفسير الميزان.

«2». تفسير نمونه.

جلد 2 - صفحه 388

9- براى اداى حقّ از صحنه‌هاى مذهبى و ملكوتى و مكان‌ها و زمان‌هاى مقدّس كمك بگيريم. «1» «مِنْ بَعْدِ الصَّلاةِ فَيُقْسِمانِ بِاللَّهِ»

10- يكى از عوامل انحراف، رسيدن به پول است. «لا نَشْتَرِي بِهِ ثَمَناً»

11- يكى از عوامل انحراف، محبّت و علاقه‌هاى فاميلى است. «لا نَشْتَرِي بِهِ ثَمَناً وَ لَوْ كانَ ذا قُرْبى‌»

12- تنها موردى كه متن «سوگندنامه» از طريق وحى، ديكته شده است، «حقّ الناس» است. لا نَشْتَرِي‌ ...

13- كتمان حقّ و خيانت در گواهى، عادل را فاسق مى‌كند و در همه اديان الهى، حرام شمرده شده است. («ذَوا عَدْلٍ»، مى‌شود «لَمِنَ الْآثِمِينَ»)

«1». حضرت على عليه السلام به شخصى كه تقاضاى بيت‌المال (علاوه بر سهم عادى خود) داشت فرمود: روز جمعه نزد او آيد. سپس او را به نمازجمعه برد و جمعيّت را به او نشان داد و فرمود: معناى تقاضاى نابجاى تو سرقت از اموال اين مردم است. در اين صحنه مى‌بينيم كه حضرت از نماز و جمعيّت و جمعه براى تأثيرگذارى كلام نورانى خود بهره گرفته است.
.
.
.
#تفسیر_قرآن
#آیات_کریمه
#قرآن_کریم
#سوره_مائده
آیات کریمه